Aprende euskera con tus txikis y los cuentos
Kaixo!
Como el verano está a la vuelta de la esquina, he escrito este cuento sobre las vacaciones.
Con esta historia seguirás avanzando con el euskera con la ayuda de tu txiki, y además, tu hijo/a aprenderá que las vacaciones son para todos y que ama y aita también necesitan descansar. 🙂
Este texto es un metacuento, ya que dentro hay otro cuento. La historia de la «Mofeta Petra» que se va de udaleku con sus amigos/as.
Lee el PDF del cuento con la traducción en castellano del texto, escucha el audiocuento, prepara la unidad didáctica y la propuesta de actividad, y comparte la historia con tus hijos/as. Como en verano tenemos más tiempo para pasar juntos/as, te propongo que juguéis al escondite. ¡Pero no olvidéis utiliza la fórmula de «Dona, dona katona..» para saber a quién le toca empezar!
En este texto se introducen algunos elementos que aparecen los cuentos anteriores para que puedas afianzar los conocimientos adquiridos.
El cuento es el siguiente:
Pincha aquí para leer el texto
Txirrinak jo zuen eta haurrak patiora korrika irten ziren.
—Aita! Oporrak!!—oihu egin zuen Hodeik.
Klaseko azken eguna ospatzeko jai polit bat izan zuten eskolan: Sorgina Txirulina ipuin kontalaria joan zen, mago bat baita dantzatzeko kontzertu bat ere.
Den-denek primeran pasatu zuten!
Hurrengo egunean Hodeik bere aitari esan zion:
—Aita… aspertzen ari naiz. Lagun guztiak herrira joan dira eta nik ez daukat norekin jolastu…
—Hodei, laztana, badakizu buru-belarri lan egiten dudala eta nik ere atseden bat behar dut eta aspalditik nago disko hau entzun nahian. Gauza bat egingo dugu. Diskoa entzungo dut eta bitartean, zuk liburu hau irakurri ahal duzu. Ados?
—Zein liburua da?
—Petra Mofeta. Kanpaleku bati buruz da eta laster zu udaleku batera joango zarenez, ziur nago gustatuko zaizula!
Hodeik liburua hartu eta irakurtzen hasi zen:
Bazen behin Petra izeneko mofeta bat.
Petra lotsatia zen eta bere gorputzaren usaina oso gogorra zenez, ez zeuzkan ia lagunik.
Behin eta berriro esaten zioten:
—Petra, alde hemendik!! Zure usaina jasanezina da!!
Eta gizajoak ezin zuen usain hori kendu.
Petraren gurasoak oso kezkatuta zeuden berarekin. Egia da gure mofeta oso kreatiboa zela, eta beti ipuinak asmatzen ibiltzen zela eta bakarrik jolasten ondo pasatzen zuela. Hala ere, beste animaliekin jolastu behar zuen.
Horretarako, gurasoek udaleku batean izena eman zuten eta agurtzeko egunean, zelako malkoak agertu ziren Petraren masailetan!
—Baina… ez dut udalekura joan nahi! Beste animaliek ez didate kasurik egingo!
—Egon lasai, maitea. Hasieran pixka bat kostatuko zaizu baina gero lagunak egingo dituzu —erantzun zion amak.
Kanpalekura heldu eta kanpin dendak montatu behar zituzten baina inork ez zuen Petrarekin lo egin nahi.
—Jo, Petra, ematen du egun osoan turrut egiten ari zarela!
—Barkatu ez dira puzkerrak, baina urduri jartzen naizenean usain hori botatzen dut…
Eta gure mofetak bere buruarengan konfidantzarik ez zeukanez beti zebilen kirats hori sortzen.
Hurrengo goizean ezkutaketan jolasten ibili ziren.
«Dona, dona, katona, sutondoan aitona, lepotik behera kuttuna, a ze neska-mutil tuntuna, azeituna, babarruna, zu kanpora” eta dortokari harrapatzea tokatu zitzaion.
Dortokak jolas hori gorrotatzen zuen bera oso motela zelako eta besteek beti ihes egiten zuten. Hala ere, dortokak di-da batean irabazi zuen Petra harrapatu zuelako.
—Petra, haritzaren atzean zaude! —garrasi egin zion dortokak.
—Ez du balio! Ez nauzu ikusi! —kexatu zen Petra.
—Baina zure usaina somatu dut eta badakit hor zaudela.
Petra gero eta tristeago zegoen.
—Baina nola egingo ditut lagunak nire kirats honekin —esaten zion bere buruari negarrez.
Arratsaldean gynkana bat egin zuten eta jolasten ari zirenean bat-batean lehoi bat agertu zen, eta despistatuta zebilen tximino bat erasotzera abiatu zen. Petra oso gertu zegoen eta tximinoa laguntzea erabaki zuen. Lehoiaren ondoan jarri eta mofetak bere usaina bota zuen.
Lehoia guztiz zorabiatuta lurrera erori zen eta animaliek oso azkar alde egin zuten.
—Petra, eskerrik asko! Bizia salbatu didazu!- esan zion tximinoak eta gogotsu besarkatu zuen.
Beste animaliek Petra inguratu eta musuak eman zizkioten. Horrez gain, hain txarto tratatzeagatik k barkamena eskatu zioten damututa sentitzen zirelako.
Eta gure mofeta pozik baino pozago zegoen!
Egun horretatik aurrera lagunak egin ziren eta Petra urduri sentitzen ez zenez, bere usaina kontrolpean zeukan.
Eta uda ahaztezina izan zen Petrarentzat!
—Aita, ipuina amaitu dut. Oso polita da!
—Pozten naiz, laztana. Nik ere disko osoa entzun dut. Zer, izozki bat hartzera joango gara?
Eta horrela Aitak eta Hodeik elkarrekin beren oporraz gozatu zuten.
Unidad didáctica
Contenido relacionado con el cuento:
- Txirrinak jo: sonar el timbre
- Oporra: vacaciones
- Primeran pasatu: pasarlo genial
- Buru-belarri: «con ahínco»
- Entzun nahian: queriendo escuchar. Verbo + nahian
- Ados?: ¿De acuerdo?
- Kanpaleku bati buruz: sobre un campamento. Sustantivo +(r)i buruz
- Atsedena: descanso
- Usaina: olor
- Behin eta berriro: una y otra vez
- Alde hemendik! : ¡Vete de aquí!
- Jasanezina: insoportable. Jasan (soportar) + Ezin (no poder)
- Kezkatuta zeuden: estar preocupado/a
- Izena eman: apuntarse/inscribirse/dar el nombre
- Agurtzeko egunean: el día de la despedida
- Puzkerra: pedo
- Bere buruarengan konfidantzarik: confianza en sí mismo/a
- Kirats: peste (mal olor)
- Ezkutaketan jolastu: jugar al escondite
- Di-da batean: en un santiamén
- Somatu: notar, intuir
- Bat-batean: de repente
- Eraso: atacar
- Laguntzea erabaki: decidir ayudar. Verbo+ t(z)ea + erabaki (decidir)
- Alde egin: escapar
- Inguratu: rodear
- Horrez gain: además de eso..
- Damututa sentitu: sentirse arrepentido/a
- Kontrolpean: bajo control. Kontrol + behean (debajo)
- Ahaztezina: inolvidable. Ahaztu (olvidar) + ezina (no poder)
- Izozkia: helado
Recursos
Leer el PDF
En este PDF tienes las traducciones de los párrafos en castellano.
Escucha el audiocuento
Escucha cómo es la entonación del cuento.
Sorgina Txirulina acompaña la narración con la canción de la mitiquérrima «Verano azul»
Propuesta de actividad
En euskera, una de las fórmulas para rifar (estilo «Pito, pito gorogorito…) es:
«Dona, dona, katona, sutondoan aitona, lepotik behera kuttuna, a ze neska-mutil tuntuna, azeituna, babarruna, zu kanpora”
Que significa: Dona, dona, katona, el abuelo en la hoguera, colgando del cuello el amuleto, que salga fuera el chico/a tonto, aceituna, alubia, tú fuera»
Te propongo que juguéis al escondite. Ezkutaketan jolastu!!
¡Y no olvidéis utilizar la fórmula de «Dona, dona katona» para saber a quién le toca empezar.